Wolbórz

Wolbórz i jego najbliższe okolice to miejsce bardzo zasłużone dla polskiej kinematografii. Najłatwiej rozpoznać to miasto w filmie Rzeczpospolita babska. Miejscowy pałac, dawna rezydencja biskupów kujawskich, przeobraził się w Walterówkę – gospodarstwo prowadzone przez filmowy batalion męski, dowodzony przez kapitana Stanisława Karskiego (Jan Machulski). Pałac widoczny jest w wielu scenach, m.in. podczas najazdu zorganizowanego przez oddział kobiecy, czy podczas inspekcji batalionowych krów dokonywanej przez weterynarza (Wacław Kowalski). W jednej ze scen, gdy żołnierze maszerują z pałacu na uroczystości w starostwie, widoczna jest szersza panorama Wolborza z wieżą kościoła św. Mikołaja.

Inne plenery wolborskie są znacznie mniej oczywiste. Z racji na bliskość Stada Ogierów w Bogusławicach (położone zaledwie około 1 kilometra od centrum miasta) realizowano tu wiele scen filmowych z udziałem koni, były to przede wszystkim produkcje historyczne. W scenach tych wykorzystywano naturalny krajobraz pól i lasów, celowo nie umieszczając w kadrze budynków, które mogły popsuć wrażenie konkretnej epoki historycznej. Dziś trudno precyzyjnie określić miejsce realizacji poszczególnych ujęć. Powstawały tu m.in. scena ataku kawalerii z filmu Lotna, atak szwoleżerów na wąwóz pod Samosierrą w Popiołach, kulig z Potopu, czy bitwa pod Chocimiem w Panu Wołodyjowskim. Ta ostatnia scena ograniczyła się do szarży husarii, nakręconej (dla oszczędności) w taki sposób: grupa jeźdźców w kostiumach jeździła w kółko wokół kamery. Dzięki temu widzowie odnieść mogli wrażenie wielkiej sceny batalistycznej, w rzeczywistości zrealizowanej stosunkowo niedużym nakładem środków.

Oddzielnym rozdziałem filmowej historii Wolborza był udział w powstaniu serialu Czterej pancerni i pies. W Bogusławicach zrealizowano bardzo dynamiczną scenę odcinka 11 pt. Wojenny siew. Czereśniak (Wiesław Gołas) wraz z Grigorijem (Włodzimierz Press) przeganiają stado krów spod ognia Niemców. Do sceny tej wypożyczono krowy z miejscowego PGR-u. W okolicach wsi Brudaki sąsiadującej z Bogusławicami zrealizowano jeszcze jedną krótką scenę, w której Gustlik (Franciszek Pieczka) wraz z Czereśniakiem wychodzą w pole i sieją zboże.

Do obu tytułów, czyli do [Czterech pancernych i psa] oraz [Rzeczpospolitej babskiej] wykorzystano czołg udostępniony przez dowództwo 2 pułku zmechanizowanego ze Skierniewic.

Tytuły filmów

Informacja krajoznawcza

Wolbórz to jedna ze starszych miejscowości w centralnej Polsce. Istniała już w XI w., była wówczas siedzibą kasztelanii. W XII w. Wolbórz stał się własnością biskupów kujawskich, którzy urządzili tu swoją rezydencję. Ze względu na centralne położenie w pobliżu królewskiego Piotrkowa to właśnie w Wolborzu król Władysław Jagiełło wydał w 1409 r. odezwę do duchowieństwa i szlachty z 29 artykułami przedstawiającymi winy Krzyżaków. Rok później miasto stało się punktem koncentracji wojsk polskich z Małopolski i wschodnich ziem Rzeczypospolitej przed wyruszeniem na ziemie Zakonu i bitwą pod Grunwaldem.

Barokowy pałac, dawna siedziba biskupów, zachował się do dziś, służąc obecnie jako szkoła. W centrum miasta stoi kolegiata pw. św. Mikołaja, wybudowana w XV w., przebudowana w XVIII w. w stylu barokowym. Przy kościele znajduje się pomnik Andrzeja Frycza Modrzewskiego, urodzonego w Wolborzu pisarza i reformatora okresu Odrodzenia. Frycz Modrzewski uznawany jest za prekursora ochrony przeciwpożarowej, stąd to właśnie tutaj odwiedzić można Pożarnicze Centrum Historyczno-Edukacyjne Ziemi Łódzkiej w Wolborzu, gromadzące pamiątki strażackie.

  1. Wolbórz – pałac – Rzeczpospolita babska
  2. Wolbórz – kościół św. Mikołaja – Rzeczpospolita babska
  3. Bogusławice – Stado Ogierów – Lotna, Pan Wołodyjowski, Popioły, Potop, Rzeczpospolita babska
  4. Brudaki – Czterej pancerni i pies