Piotrków Trybunalski
Piotrków Trybunalski zajmuje szczególne miejsce na filmowej mapie nie tylko województwa łódzkiego, ale także całej Polski. To miasto, które wykorzystano w ok. 40 filmach polskich i międzynarodowych; jedyne w kraju, które może poszczycić się tym, że wystąpił tu (w Jakubie kłamcy) amerykański aktor Robin Williams. O randze filmowego dziedzictwa Piotrkowa świadczy fakt, że miasto posiada jako jedno z zaledwie kilku w Polsce swój własny filmowy przewodnik (Piotrków filmowy autorstwa Agnieszki Warchulińskiej), a spacerować można tu kilkoma szlakami filmowymi, m.in. komedii, sensacji, czy seriali.
Do legendy przeszła reakcja Robina Williamsa, gdy po raz pierwszy trafił na piotrkowską Starówkę w 1997 r. Nie mógł uwierzyć, że zbudowano tu tak doskonałą dekorację filmową oddającą klimat getta z czasów II wojny światowej… Historyczną atmosferę tego miejsca filmowcy wykorzystywali wielokrotnie, w Panu Tadeuszu wykreowano tu XIX-wieczny Paryż; w Vabanku którego akcja toczy się w okresie międzywojennym swój bank miał w kamienicy u zbiegu ul. Sieradzkiej z pl. Kościuszki Gustaw Kramer (Leon Pietraszkiewicz); w Przedwiośniu okolice rzeki Strawy zaaranżowano na Warszawę z okresu wojny polsko-bolszewickiej, w Biesach centrum Piotrkowa przeobraziło się w XIX-wieczne miasto w głębi Rosji.
Dziś odnowione Stare Miasto prezentuje się bardzo efektownie, szczęśliwie podczas rewitalizacji zachowany został wyjątkowy historyczny klimat tego miejsca. Dzięki temu w ostatnich latach nadal zaglądają tu filmowcy, m.in. pracujący przy takich filmach historycznych jak W ciemności, czy 1920 Bitwa Warszawska, reż. Jerzy Hoffman (2011).
Filmy w Piotrkowie kręcono nie tylko na Starówce. Jako plenery wykorzystano również dawne więzienie, dworzec kolejowy, cerkiew pw. Wszystkich Świętych, synagogę, czy cmentarz przy ul. Cmentarnej. Kolejnym akcentem wiążącym miasto z filmem jest fakt, że to właśnie tu urodzili się aktor Mariusz Dmochowski i reżyser Czterech pancernych i psa Konrad Nałęcki.
Tytuły filmów
- Ewa chce spać, reż. Tadeusz Chmielewski (1957)
- Świadectwo urodzenia, reż. Stanisław Różewicz (1961)
- Święta wojna, reż. Julian Dziedzina (1965)
- Doktor Ewa, reż. Henryk Kluba (1970)
- Jan Serce, reż. Radosław Piwowarski (1981)
- Vabank, reż. Juliusz Machulski (1981)
- Biesy, reż. Andrzej Wajda (1988)
- Nowy Jork, czwarta rano, reż. Krzysztof Krauze (1988)
- Psy, reż. Władysław Pasikowski (1992)
- Uprowadzenie Agaty, reż. Marek Piwowski (1993)
- Syzyfowe prace, reż. Paweł Komorowski (1998)
- Pan Tadeusz, reż. Andrzej Wajda (1999)
- Jakub kłamca, reż. Peter Kassovitz (1999)
- Przeprowadzki, reż. Leszek Wosiewicz (2000)
- Przedwiośnie, reż. Filip Bajon (2001)
- Masz na imię Justine, reż. Franco de Pena (2005)
- W ciemności, reż. Agnieszka Holland (2011)
- 1920 Bitwa Warszawska, reż. Jerzy Hoffman (2011)
Informacja krajoznawcza
Piotrków Trybunalski to od średniowiecza królewski gród i siedziba władz. Słowo „trybunalski” wprowadzone zostało do oficjalnej nazwy miasta po II wojnie światowej, aby podkreślić związki Piotrkowa z historycznym sądownictwem. W 1578 r. miasto stało się obok Lublina siedzibą koronnego trybunału – obradującego dwa razy w roku sądu królewskiego. Rozstrzygane były tu spory dla Wielkopolski (w Lublinie – dla Małopolski). O wysokiej randze Piotrkowa w historii Polski świadczy również fakt, że w 1493 r. odbył się tutaj sejm, uznawany za początek polskiego parlamentaryzmu. Dziś o królewskiej historii poza zabudową Starego Miasta świadczy zachowany zamek. Nie jest to typowa średniowieczna forteca, ale renesansowa kamienica. W jej wnętrzach funkcjonuje obecnie Muzeum Regionalne.
- Rynek i Stare Miasto – 1920 Bitwa Warszawska, Biesy, Doktor Ewa, Ewa chce spać, Jakub kłamca, Masz na imię Justine, Pan Tadeusz, Przedwiośnie, Przeprowadzki, Syzyfowe prace, Święta wojna, Vabank, W ciemności
- Dworzec kolejowy – Jan Serce, Przeprowadzki, Świadectwo urodzenia, Uprowadzenie Agaty
- Synagoga – Biesy
- Cerkiew – Biesy, Syzyfowe prace
- Strawa – Biesy, Ewa chce spać, Przedwiośnie
- Stare więzienie – Nowy Jork czwarta rano, Psy