Łódź – Muzeum Kinematografii
Muzeum Kinematografii w Łodzi to instytucja, która kolekcjonuje zabytki z dziedziny techniki, sztuki i kultury filmowej. Na wystawach stałych Muzeum prezentuje bogate zbiory zabytków techniki filmowej, wśród nich latarnie magiczne z przełomu XIX i XX wieku oraz fotoplastikon pochodzący z pracowni wynalazcy tego urządzenia Augusta Fuhrmana – unikat, jeden z czterech na świecie tego rodzaju zachowany egzemplarz. Na poddaszu znajduje się wystawa prezentująca bohaterów polskich filmów animowanych dla dzieci. Muzeum proponuje także ekspozycje czasowe o najwybitniejszych twórcach filmu. Integralną częścią Muzeum jest również kino Kinematograf.
Muzeum zajmuje dawną rezydencję fabrykanta Karola Scheiblera. Pałacowe wnętrza zagrały w ponad 30 filmach, najbardziej znany to Ziemia obiecana wg powieści Władysława Reymonta. Tu Müller (Franciszek Pieczka) oprowadza Borowieckiego (Daniel Olbrychski) po swoim pałacu, tu ma miejsce finałowa scena, w której pada rozkaz „Strzelać!”. Te same wnętrza stanowiły scenografię w serialu Stawka większa niż życie: sala balowa przeobraziła się w siedzibę niemieckiego dowództwa w Berlinie, a także klub nocny w Stambule. Podobnych metamorfoz było więcej: w Życiu na gorąco pałac znajdował się w fikcyjnej południowoamerykańskej Tupanace, w Rodzinie Połanieckich w Wenecji, a w Między ustami a brzegiem pucharu ponownie w Berlinie.
Na „filmowość” okolic Muzeum niewątpliwie wpływa znajdująca się przy ul. Targowej 61/63 Szkoła Filmowa w Łodzi. To tu studiowała większość polskich reżyserów i operatorów, a także duża część aktorów. Do legendy przeszły schody w budynku Rektoratu, na których dziś znaleźć można tabliczki przypominające, kto na tych stopniach siedział (m.in. Andrzej Wajda czy Roman Polański). Kiedyś Szkoła mieściła się w jednym budynku, dziś to cały kampus składający się z zespołu zabudowań, związanych z różnymi aspektami sztuki filmowej.
Tytuły filmów
- Stawka większa niż życie, reż. Andrzej Konic, Janusz Morgenstern (1967–1968)
- Jak daleko stąd, jak blisko, reż. Tadeusz Konwicki (1971)
- Ziemia obiecana, reż. Andrzej Wajda (1974)
- Rodzina Połanieckich, reż. Jan Rybkowski (1978)
- Życie na gorąco, reż. Andrzej Konic (1978)
- Między ustami a brzegiem pucharu, reż. Zbigniew Kuźmiński (1987)
- Powrót wilczycy, reż. Marek Piestrak (1990)
- Nie ten człowiek, reż. Paweł Wendorff (2009)
Informacja krajoznawcza
W Łodzi zachowało się do dziś ponad sto zabytkowych willi i pałaców, z których większość należała do właścicieli miejscowych fabryk. Najpotężniejszym fabrykantem w mieście był w XIX wieku Karol Scheibler. To w jego pałacu mieści się dziś Muzeum Kinematografii. Rezydencja otoczona jest zielenią najstarszego łódzkiego parku publicznego (Źródliska) i sąsiaduje z pierwszą fabryką Scheiblera, tzw. Centralą. Połączenie pałac + fabryka to w Łodzi rzecz bardzo powszechna, kolejne potwierdzenie związków miasta z przemysłem. Przechodząc przez park Źródliska można dojść do kolejnej części imperium Scheiblera – Księżego Młyna. To miejsce wyjątkowe w skali nie tylko Łodzi. Zachowała się tu kompleksowo zabudowa z 2. połowy XIX wieku, z fabrykami, domami dla robotników, pałacem, ale także szpitalem, remizą straży pożarnej, szkołą, czy konsumem.