Lipce Reymontowskie
Lipce Reymontowskie związane są tylko z jednym tytułem filmowym, jednak związek ten jest wyjątkowy i czyni z Lipiec i ich okolic bardzo istotny plener. Zgodnie z fabułą toczy się tu akcja powieści Chłopi. Gdy Jan Rybkowski przystępował na początku lat 70. XX w. do ekranizacji epopei Reymonta, za miejsce realizacji filmu wybrał te same okolice. Ze względu na to, że zabytkowej wiejskiej architektury w Lipcach nie zachowało się już wówczas dużo, większość zdjęć plenerowych realizowano w pobliskim Pszczonowie. Jednak Lipce również widać na ekranie. Chata Dominikowej, czyli matki Jagny, była autentyczną chatą, która stała przy dzisiejszej ulicy… Dominikowej. Dziś na miejscu tamtego budynku stoi współczesny dom (pod numerem 12). Również pobliski staw został uwieczniony w kadrze (tu kobiety robią pranie, tu dzieci zimą jeżdżą na łyżwach).
Znacznie więcej zdjęć powstało w Pszczonowie, odległym o 7 km na północ od Lipiec. Tu wykorzystano kościół i jego otoczenie, z plebanią (dziś przeniesioną do Skansenu Wsi Łowickiej w Maurzycach) i domem zaaranżowanym na karczmę. Na potrzeby filmu scenografowie zbudowali nawet kuźnię, wyposażoną w autentyczne sprzęty z pobliskiego zakładu kowalskiego. W okolicach powstawały także inne sceny: w przysiółku Góry realizowano finałową scenę wywiezienia Jagny na gnoju; w lesie pomiędzy Pszczonowem, Retniowcem i Chlebowem realizowano zdjęcia do bitwy o las; przy drodze z Makowa na Święte Laski i Święte Nowaki mieszkańcy wsi witali wracających z więzienia chłopów.
Miejscem, które nie jest filmowym plenerem, a jednak jest bardzo mocno związane z Chłopami jest Galeria Staroci i Pamiątek Regionalnych prowadzona przez Zbigniewa Stania. Oprócz bogatej kolekcji sprzętów gospodarstwa wiejskiego, zgromadzony został tu olbrzymi zbiór pamiątek związanych z filmem. Można tu obejrzeć autografy niemal wszystkich aktorów, materiały prasowe dokumentujące pracę ekipy filmowej, a nawet autentyczne eksponaty z filmu, jak krzyż z domu Boryny; brony, które stały przy kuźni, kowadło i część narzędzi kowalskich, czy nawet figurki z szopki bożonarodzeniowej, która stała w pszczonowskim kościele.
Tytuły filmów
- Chłopi, Jan Rybkowski (1972)
Informacja krajoznawcza
Lipce rozsławił Władysław Reymont, umieszczając tu akcję swojej powieści Chłopi. Pisarz spędził kilka lat w tej okolicy, na budynku przy torach kolejowych, w którym mieszkał, znajduje się nawet tablica pamiątkowa. Dziś w miejscowości jest szereg miejsc przypominających o związkach Lipiec z powieścią (i filmem). Na cmentarzu znajduje się symboliczny grób Macieja Boryny, tutejszy zespół folklorystyczny organizuje spektakle „Wesele Boryny” odwołujące się do folkloru opisanego w powieści, imię Reymonta nosi miejscowe Muzeum Regionalne. To ostatnie zajmuje zabudowania dawnej manufaktury włókienniczej, gdzie do dziś zachowało się kompletne wyposażenie techniczne dawnego zakładu.
- Galeria Staroci i Pamiątek Regionalnych
- Staw
- Miejsce po chałupie Dominikowej, ul. Dominikowej 12
- Pszczonów centrum
- Pszczonów przysiółek Góry
- Droga z Makowa na Święte Laski i Święte Nowaki
- Las między Pszczonowem, Retniowcem i Chlebowem